۱۳۸۹ فروردین ۲۴, سه‌شنبه

من به تو افتخار کونم (درد دیل - شعر گیلکی)





ثانیه و دقیقه و ساعت  و روز  و هفته و ماه و سالان
بوگذشتید و بازم گوذره*
تو ولی باصلابت تر, جه گوذشته ایسائی
استوار و سینه ستبر
تی چومان , ایتا لحظه هم فوچه* نیبه گیلان جا
مثل ماری * کی , خو زاکا بغل داره
جه او جور فاندری و بدیل دوکونی , ایتا دونیا غورصه یا
توئی کی سفیدرود بی کس ره همدیل و همرازی
تی مرا , سفیدرود همیشه زندهء
ترا کی فاندرم , من به زندگی امیدوارترا بم
ترا کی فاندرم , به گیلان و گیلانی و گیلک بودن با غرورافتخار کونم
تا وقتی نفس کشم ای درفک , من به توافتخار کونم

جه : دامون گیلک پور
---------------------------------------------------
مفهوم فارسی بعضی از کلمات:
گوذره = میگذرد
فوچه = بسته شدن
ماری = مادری

۱۳۸۹ فروردین ۲۳, دوشنبه

گیله مرد ( جه بزرگ علوی) قسمت هشتم وآخرین قسمت

دوستانی کی تا به ایا ا داستان دونبالا کودید , شیمی خدمت باید بگم کی ایمروز آخرین قسمت جه داستان گیله مرد بزرگ علوی شومره بنام . دانم کی می ا کار خیلی کمی وکاستی داشتی و اوتوئی کی باید و شاید نتانستم به گیلکی واگردان بوکونم ,ضمن انکی امی گیلان مئن گیلکی به لهجه های مختلفی صحبت به ,  ولی به هر صورت سعی بوکودم کی  ایتا داستان جه ایتا نویسنده بزرگا به گیلکی واگردان بوکونم کی بنوبه خودش کاری ایسه تازه و خودش تانه قدم مثبتی ببه برای ان کی امان بتانیم نیوشته یانا به گیلکی واگردان بوکونیم و بعد هم بتانیم به گیلکی بخوانیم.
همهء شومره آرزوی سلامتی کونم و امیدوارم کی همیشه گیلک بمانید و سربلندو پایدار.
.--------------------------------------------------------------------



قسمت آخر :
.....اونی دندانانم ضرب آهنگ یکنواخت فوبوستن آب مرا بهم خوردی و گیله مردم همچنان بی تاب بو .
آرامشی کی اتاق مئن حکمفرما بوبوسته بو  ظاهرآ محمد ولی یا مشکوکا کوده بو .
اون خاستی بدانه کی گیله مرد خوفته یا بیداره ؟
"چره جواب ندی ؟ شومان همه تا دوشمن خودا و پیغمبرید . همهء شومرا کوشتن واجبه ,  بیشتاوستم آگول بوگفته کی , اگر اونی دختره قاتیلا بوکوشید  حاضره کی خودشا تسلیم بوکونه .
 جان خودوش , من اصلآ اهمیت ندم او زناکی کی او روز می تیر مرا به زمین بکفت اونی دختر بو . بمن چی .
من خودم تکلیفا انجام بدام .من گم آگول دوشمن خودایه و اونا کوشتن واجبه , بیشتاوستی  ؟ من جه هیچ کسی نترسم . من بوکوشتم , هر کاری جه آگول دست بر آیه بشه بوکونه .....
 " تی توفنگا بنه بیجیر . تکان بوخوردی بمردی . "
انا گیله مرد بوگفت , ایتا صدای خسته و گیرفته , وکیل باشی ایتا کبریت آتش بزه  و اون گیله مرد ره بمنزلهء ایتا آژیر خطر بو . ایتا چوم فوچئن مئن تپانچه یا جه خودش جیب بیرون باورد و او موقع کی نور کمرنک و زرد رنگ کبریت اتاقا روشنا کود , گیله مرد فرصت پیدا بوکود تا گلنگدنا فاکشه و بطرف محمد ولی نیشانه بیگیره .
محمد ولی وقتی خاستی کبریتا روشنا کونه توفنگ کونه یا بنا زمین و اونی لوله یا بیگیفته خودش دو تا زانو مئن . او نور کم کبریت مئن دو تا چوم دوروشت و سفید بو کی فقط معلوم بو . محمد ولی گیجا بوسته بو . کبریت آتش کم کم اونی دستا بسوجانه  و اونی  بازو مثل انکی بی حس بوبوسته بو شلا بوسته و بکفته اونی ران رو .
" تی توفنگا بنه زمین  تکان بوخوردی بمردی ! "
لولهء تپانچه وکیل باشی شقیقه یا لمس کودی . گیله مرد دست تاودا اونی گولی یا بیگفت و اونا فاکشه باورد اتاق مئن .
" صبر بوکون الان ترا حالی کونم , رجز بخوان , مرا شناسی ؟ چره نیگا نوکونی ؟ "
باران همچنان وارستی , ولی افق کرا کم کم روشنا بوستی و آسمان کرا کم کم بازا بوستاندوبو .
" گفتی جه کسی نترسی !؟ نترس الان ترا نوکوشم , ترا باید با دست خفا کونم . صغرا می زن بو  . نامرد تو می زنا بوکوشتی . تو صغرا قاتلی . آگول منم . ازش نترسی ؟ هان  ؟ چره تکان  نوخوری ؟"
توفنگا جه اونی دست فاگیفته به دیوار تکیه بدا . " تو بوگفتی جه آگول نترسی . آگول منم بیچاره . آگول لولمانی جه غوصهء خودش دختر دق مرگ بوبوسته . من بوگفتم کی اگر قاتل صغرایا مرا فادید , آگول تسلیم به .
آگول اصلآ نئسا تا باید تسلیم ببه . اتوبوسا جاده میانی من بزم . همهء اوشانی کی می مرا ایسید , اوشانیئید کی جه دست شومان بی خانمان بوبوستیدی . اشانا ترا گم تا ندانسته جه دونیا نیشی . ویریز می هفت تیرا بنام می جیب مئن  . خایم ترا با دست بو کوشم . خایم تی گولی یا گاز بیگیرم . آگول منم . می دیل کرا خونکا به .
گیله مرد جه فرط درندگی له له زئه ای . نانستی خو دوشمنا چوتو وا بو کوشه !
دستپاچه بوبوسته بو . نور سحر مئن کم کم تانستی هیکل درب و داغان وکیل باشی یا بیدینه .
" من خودم مره خانه و زندگی داشتیم  . سواد هم دارم . ا پنج سال مئن یاد بیگیفتم . خیلی چیزان یاد بیگیفتم .
گی مملکت هرج و مرج نیئه ؟ هرج و مرج مگر چی یا گیدی ؟امرا چاپیدی , جه خودمان خانه و زندگی بیرونا کودیدی . جه امان د چیزی نمانسته . د هیچ رعیتی نمانسته . تو خودت چقدر مرا تلکه بوکودی ؟ تی عمر خیلی دراز بو , اگه بدانستیبیم صغرا قاتیل توئی , تا الان هفت تا کفن بپو سانه بی ؟ کی لا مذهبه ؟ شومان کی هیزار بار قرآن مهر و امضاء بوکودید  و شیمی قول جیر بزه ائید یا امان ؟ ناموئید قسم نوخوردید کی د همه در امانید ؟ چره مردوما بیخود گیریدی ؟ چره بیخود مردوما کوشیدی ؟ کی دوزدی کونه ؟ می جد اندر جد ا آب و خاک مئن زندگی بوکود , کو اربابی پنجاه سال پیش گیلان مئن ایسابو ؟ "
انی زبان تته پته کودی , بحدی توند حرف زئه ای کی بعضی جه کلمه یان مفهوم نوبو . وکیل باشی خودش دوتا زانو رو خودش پیشانی یا بچسبانه بو بزمین و خودش دو تا دستانا بنابو خودش پوشت گردن . اونی کلاه بکفته بو اتاق تان .
: " نترس , اتوئی ترا نوکوشم . ویریز , حیفه کی ایتا گلوله تره حراما کونم .  آخه بدبخت تو چی قابلی ایسی کی من تره ایتا فشنگ فیشانم . ویریز بیدینم ! "
وکیل باشی ولی جه خودش جا تکان نوخوردی . حتا با لگدی کی گیله مرد اونا بزه , بازم جه خودش جا تکان نوخورد.
گیله مرد دست تاوادا  و اونی پالتو یقه یا بیگیفت  و اونی صورت مئن نیگا  بوکود . او روشنائی کم صبح مئن بتانسته یک کمی جه محمد ولی صورتا بیدینه .عرق جه اونی صورت فوبوستی . اونی چومان به سفیدی زئه ای.
بی حالا بوسته بو  . جه اونی دهنم کف زرد رنگی بیرون فوبوستی  و خر خر کودی .
هاتو کی اونی چوم به چومان براق و دورشت گیله مرد دکفته به تته پته بامو و بوگفت : " نوکوش امان بده ! پنج تا زای دارم . می زاکانا رحم بوکون .هر کاری بیگی کونم . به خودت جوانی مرا ببخش . دوروغ بوگفتم من نوکوشتم . تی صغرایا من نوکوشتم . خودوش تیر اندازی کودی . مسلسل می دست مئن دونبو . "
 گریه کودی . التماس و  عجز و ناله کودی . التماس و عجز و ناله محمد ولی شین , مثل ایتا آبی کی روی آتش فوکوده بید ,  گیله مرد آتش خشما خاموشا کود . بیاد باورده کی بوگفته پنج تا زای داره .اگر راست بگه !؟
بیاد خودش زای دکفت . باران د بند بامو بو  و سکوت و صفای سر صبح  بی غیرتی و ضعف  محمد ولی تنفر عجیبی گیله مرد مئن زندا کود . روشنی هوا باعث بوبوسته کی گیله مرد دستپاچه ببه و عجله بو کونه .
گیله مرد ایتا تف تاوادا محمد ولی طرف و در عرض چند دقیقه محمد ولی پالتو یا جه اونی تن بکنده و اونی قطار فشنگا جه اونی کمر وازا کود  و خودش پتویا اونی سر و کله یا واپخت , اونی بارانی یا دوکود و اونی کلاه بنا خو سر و جه اتاق بیرون بامو .
هنوزم جه جنگل شیون و نالهء ایتا زن انا بگوش آموئی . ها موقع صدای ایتا تیر بگوش بامو و ایتا گلوله اونی بازویا بو خورد . هنوز وانگردسته بو کی ایتا گلوله دیگه انی سینه یا بو خورد و اونا جه ایوانم جور بجیر تاودا .  گیله مرد سینه سوختاندوبو, آسمان اونی ره تیره و تار بوبوسته , انی چومان دوسته بوبوست .
بلاخره مامور بلوچ خو کارا بوکود .
-----------------------------------
واگردان به گیلکی جه : دامون گیلک پور