بتانی گب بزنی , آزادی(درد دیل - شعر گیلکی)

اگه کی , بتانی گب بزنی و تی لب بودوخته نبه , آزادی

تی بینیویشته چی و تی فیکر, اگه کی  سانسور نبه , آزادی

جه فشار و خرج  زندگی , تی کمر خما نبه , آزادی

گدا و فقیر نگم هیچ , ولی اگه کمتر بیدئه ی , آزادی

اگه تی موشتا بوجورا گیفتی و داد بزه ای تی حق ره

او زمان , اگه ترا نیگیفتیدی موشت و لگد جیر, آزادی

جه تی روسری و لیباس رنگارنگ , اگه بهانه نیگیفتیدی , آزادی

بتانی تی دو تا  دوست مرا نیمکت پارک رو بینیشینی

هیزار تا نیگاه و سئوالا جواب پس ندی , آزادی

 پنج نفرا تی دور جمعا کودی و شومرا به گلوله دنوستیدی , آزادی

صبح که جه خانه بیرون بوشوئی رزق و روزی ره

شب اگه تی لب رو خنده بمانست باموئی خانه , آزادی

تی مار و خاخور, خانه بیرون شوئن ره , اگه جه ترس نلرزئیدی , آزادی

زن اگه انی حق و حقوق پامالا نبه و به چشم ایتا کالا دیده نبه , آزادی
او زمان کی دشت و کوه و صحرا ایوارده پور ببه جه گول و گیاه  ,آزادی
بولبولان بخانیدی و دریا پور ببه جه ماهی و جنگلان ایوارده سرسبز ببه , آزادی
بتانی هوای آزاد مئن نفس بکشی و پرا گیری به آسمان آبی
او زمان شاء گفتن کی , تو آزادی , من آزادم , همه آزادیم
-------------------------------------
جه: دامون گیلک پور

شوئن = رفتن
شاء گفتن = میشه گفت - می توان گفت
------------------------------------
فارسی شعر
اگر بتونی حرف بزنی و لبت دوخته نشه , آزادی
نوشته ها و فکر تو اگه سانسور نشه , آزادی
اگه زیر خرج و فشار زندگی کمرت خم نشه , آزادی
گدا و فقیر نمیگم هیچ اما اگه کمتر دیدی , آزادی
اگه مشت خودت را بالا گرفتی و برای حقت فریاد زدی
اونوقت اگه نگرفتنت زیر مشت و لگد , آزادی
از روسری و لباس رنگارنگت اگه ایراد نگرفتند , آزادی
با دو تا از دوستات بتونی روی نیمکت پارک بشینی
به هزار نگاه و سئوال جواب ندادی , آزادی
اگه با پنج نفر یه جا جمع شدید و شما رو به گلوله نبستند , آزادی
صبح که برای رزق و روزیت از خانه رفتی بیرون
شب اگر که بر روی لبت خنده بود و به خانه برگشتی , آزادی
مادرو خواهرت برای بیرون رفتن از خونه  از ترس نلرزیدن , آزادی
زن اگه حق و حقوقش پایمال نشه و به چشم یک کالا دیده نشه , آزادی
اونوقت که کوه و دشت و صحرا پر بشه از گل و گیاه , آزادی
بلبل ها بخونن و دریا از ماهی پر بشه و جنگلها  دوباره سرسبز بشن , آزادی
بتونی توی هوای آزاد نفس بکشی و پر بزنی توی آسمون آبی
اونوقت میشه گفت: تو آزادی , من آزادم , همهء ما آزادیم

آقا سفرهء خالی یم هینی ؟ ( آقا سفرهء خالی میخرید ؟)

* ا شعرا ایتا جا بطور تصادفی بخواندم نانم جه کی ایسه و کی انا بوگفته ولی خیلی مره جالب بو و بخاطر انکی ایتا جه هیزاران درد امی جامعه شینا به زیبائی مطرح کودی تصمیم بیگیفتم کی به گیلکی واگردان بوکونم و شوما عزیزان ره بنم تا بخوانید.
--------------------------------
*واگردان به گیلکی:
یاد آورم کی ایتاغروب سرد سرد , گوذ شتانده بو جه امی کوچه دوره گرد , داد زئه ای کهنه قالی هینم , دست دوم و عالی هینم , کاسه و ظرف سفالی هینم , اگر ناری , کوزهء خالی هم هینم . ارسو می پئر چومان مئن حلقه بزه , ایتا آه بکشه وانی بغض بشکست , اول ماهه و سفره مئن نانی ننا و خالیه , ای خودا ترا شکر ولی انم زندگیه ؟
بوی نان تازه اونی عقل و هوشا ببرده بو, اتفاقآ می مارم روزه بو , می خاخور بودووسته بیرون بدون روسری و بوگفت : آقا سفرهء خالی یم هینی ؟
-------------------------------

*سروده زیر رو در جائی بطور اتفاقی خواندم , نمی دونم از چه کسی است ولی برام جالب بود و از اینکه دردی از دردهای اجتماع ما را به این زیبائی بیان کرده بود , تصمیم گرفتم که به گیلکی برگردونمش و برای شما دوستان بزارم تا شما هم بخونید .

----------------------------------------------

یاد دارم در غروبی سرد سرد , میگذشت از کوچه ما دوره گرد . داد میزد : کهنه قالی میخرم , دست دوم جنس عالی میخرم , کاسه و ظرف سفالی میخرم , گر نداری کوزهء خالی میخرم , اشک در چشمان بابا حلقه بست عاقبت آهی زد و بغضش شکست , اول ماه است و نان در سفره نیست , ای خدا شکرت ولی این زندگیست ؟ بوی نان تازه هوشش برده بود , اتفاقاً مادرم هم روزه بود . خواهرم بی روسری بیرون دوید گفت : آقا سفرهء خالی میخرید ؟

رایحهء خوش

شب هنگام با خاطرهء خوش بچه گیهام به خواب رفتم .

 صبح دم صدای کوفتن در مرا از خواب پراند .

در را که وا کردم , رایحه’ خوش دوستیها با عطر گل سرخ در آمیخته بود و مرا به مهمانی فردا ئی زیباتر از دیروز دعوت کرد.

امروز برای این مهمانی لباسی بر تن خواهم پوشید که رنگش به رنگ بهار می ماند و هفت رنگ زندگی در آن نقش بسته است .
از عطر گل محبوبه شب به خود خواهم زد تا که در کوچه پس کوچه های عشق از خود نشانی بجای بگذارد و پروانه های امید از عطرش  سر مست شوند .
نور خورشید را هم بسان فانوسی بر سر ره خواهم آویخت تا به هنگام گذشتن از کوچهء عشق ره گم نکنم .
-------------------------------
دامون گیلک پور

تی اینتظارا کشم ( درد دیل - شعر گیلکی )

آفتاب خو فرشا پهنا کوده
من و می سایه , دعوتیم به مهمانی خنده
باد کرا ولکان مرا کل گب زنه
داران همه چوم برائیدی
بولبولان ترانه خوانیدی ومست
آسمانم تی امون واسی , غم بدیل داره و انی چوم پوره جه ارسو *
سیا ابر دیل بیگیفته , خو جایا وارش مرا عوضا کونه
تا تو بائی و زندگی ایوارده جان بیگیره
بیا و فارس بداد من و می دیل , کی ایمشب پورم جه غربت و تنهایی
بیا کی تی امون مرا می دیل مئن ایوارده گول شادی واشکوفه *
تی اینتظارا کشم من شبانده روز
خالیه می سفرهء دیل جه محبت و شادی و خنده
بیا و تی مرا ایتا دونیا صفا و شادی مره  باور
-------------------------------------------
ارسو = اشک چشم
واشکوفه = بازبشه
-------------------------------------------
جه : دامون گیلک پور

گیله مرد (جه بزرگ علوی) قسمت ششم

.....اویا دانه کی چه وا بو کونه.

 "ها ؟ جواب ندی ؟ها ها ها ها ها........"
گیله مرد دیل خاستی تا ا صدای خنده ایتا پیچه بلندتر ببستیبی تا اون بتانستیبی گلنگدنا فاکشه. اونی سیگاره آتشا نیشانه بیگیره و تیر اندازی بو کونه.
" بو گو بیدینم , او روزی کی سرگرد امرا باموئیم تولم (جمعه بازار) کی پاسگاه چاکونیم , تو نیبی کی سینه سپر بو کودی و جه همه پیشتر ایسابی و بو گفتی : امان ایا خودمان داروغه داریمی و کسی یا د نخائیم ؟ بی شرفان , چند نفر جه امرا تا وادائید ایتا کلبه میان خاستیدی امرا آتش بزنید. حیف کی سرگرد *ولانشت *و گرنه همهء شومرا مسلسل مرا درو کودیم.
شیمی او گردن کلفتا کی خودم به درک *اوسه* کودم , بو گو بیدینم , تو هم اویا ایسابی ؟ راستی شیمی او پیله تران کی ها ایتا زبان داشتیدی به چی درازی الان کویا ایسائید ؟ چره الان تره هیچ کاری نوکونیدی ؟ "
بعد چند تا فحش ناموسی نثار گیله مرد بو کود.
" تهران میان اوشان ریشه یا خشکا کودیم , د کسی جرآت ناره گب بزنه. خاستیدی بلشویکی بو کونید؟ اشان زناکان چقدر سلیطه بیدی!؟ وای , وای , وای , اوشانی واسی بو کی سرگرد ولانشتی تیر اندازی بو کونیم . چوتو بوبوسته الان همه موش ببستیدی و خوشان سوراخان مئن  *جوخوفتید * !؟ آخ اگه می دست مئن بو. بلائی تی سر آوردیم کی کیتابان مئن بینیویسید . نانم چه ره بو گفتید کی ترا صحیح و سالم تحویل بدم ؟ حتما تو ایتا از او گردن کلفتانی ؟  وگرنا ها ایمروز صبح کی ترا بیدم ایتا گلوله مرا تی کلکا کندیم. تی چشم جلو تی زنا ......
اوهوی چی کوداندری ؟تکان بو خوری ایتا گلوله ترا حراما کونم. "
صدای گلنگدن توفنگ , گیله مردا کی بی احتیاطی کودانده بو بخودش باورد.
گیله مرد بی اختیار انی دست به دستهء هفت تیر بوشو , او زناکی  کی چند ماه پیش تولم مئن تیر بو خورده بو و بعدآ بمرد , اونی زن بو , صغرا , زاک شیش ماهه داشتی , الان او زای اونی کومه مئن ایسا و معلوم نوبو کی چی سرنوشتی اونی انتظارا کشه !؟ مارجان , آدمی نیئه کی بتانه زاکا بداره . اصلآ اونی کار نوبو. د کی خایه بفکر اونی زای  ببه ؟
گیله مرد بعضی وقتان وکیل باشی گبانا نیشناوستی . اون ایتا فیکر دیگه میان ایسا بو. نو کونه کی تپانچه اصلآ خالی ببه . نوکونه کی بلوچ و وکیل باشی اونی مرا شوخی بو کودیدی و تپانچهء خالیا اونا فادابید.
ولی ا شوخی اشان ره چی فایده ای داشتی ؟ اصلآ امکان ناره . تپانچه یا خودش جیب میان ایتا پیچه سبک و سنگین بوکود. جه اونی وزن تانستی حدس بزنه کی تپانچه خالیه یا کی پوره ؟ ها حرکت اونی شین باعث بوبسته بو کی محمد ولی متوجه بوبسته و توفنگ سرا بییگیفته گیله مرد طرف . سر نیزهء توفنگ زیادی اون مرا فاصله ناشتی  وگرنه گیله مرد تانستی ایتا حرکت مرا توفنگا سرا بطرف زمین فشار بده و توفنگا جه محمد ولی فاگیره.
" اوهوی خوابی یا بیدار ؟ بو گو بیدینم شاید بخاطر ان ترا فومن برداندریدی کی آگول لولمانی مرا رابطه داری ؟ " چند تا فحشم نثار آگول بوکود. " یک هفته تمام امی خواب و آراما  *فیگیفت * , روز روشن وسط جاده ایتا ماشینا لختا کود. اونی سیبیلا به آتش کشیمی , اونی نوبتم فارسه. بو گو بیدینم , راست گیدی که او زناکی کی او روز تولم مئن تیر بو خورد اونی دختر بو ؟ "
بعضی وقتان صدای باد اونقدر زیاد بو کی صدای محمد ولی بگوش گیله مرد فانرسه ای ,  ولی اون جه وکیل باشی گبان تانستی حدس بزنه کی چره اونا فومن برداندریدی . مآموران دانستیدی کی اون آگول لولمانی داماده و هنوز اشان مئن ایتا ارطباتی نها. گیله مرد دانستی کی داروغه اونا لو بدا . چند بار آگولا بوگفته بو کی ا ویشگاسوقه ای آدم مطمئنی نیئه . شایدم اگه بخاطره ا ویشگا سوقه ای  نوبوسته بو, امروز صغرا هم زنده بو, آگولم نزه ای به جنگل و بعد از اون هم ان همه اتفاق پیش ناموئی و الانم اون اتوئی گیرفتار نوبو.

ادامه داره .....................
---------------------------------------------
ولانشت = اجازه نداد
اوسه = روانه کرد
جوخوفتید = قایم شدند
فیگیفت = گرفت
--------------------------------------------
واگردان به گیلکی جه : دامون گیلک پور